Mussel,
zijn vroegere inwoners,
hun leven & hun huizen
versie april 2019
klik op de foto’s voor een
grotere afbeelding
Zandtangerweg 41
Zandtangerweg
41
is
een
afsplitsing
van
het
perceel
van
Jacob
Aikes
Rouw
van
Zandtangerweg
43
.
Op
1
mei
1869
verkoopt
Rouw
zijn
grond
en
zijn
onderkomen
aan
Jan
Boelken
Bakker
(burgemeester
van
Gasselternijveen
en
“negotiant”)
en
molenaar
Jacob
Kort
uit
Musselkanaal.
De
nieuwe
eigenaars
hebben
een
plan
met
de
koop.
Ze
willen
naast
het
huis
een
molen
plaatsen.
Op
15
juli
1869,
al
snel
na
de
koop
dus,
krijgt
Jacob
Kort
vergunning
van
de
provincie
om
er
een
“standaard
windkoornmolen
op
te
rigten”
(
bron:
GA
Stadskanaal,
ingekomen
stukken
1869)
.
De
molen
is
afkomstig
uit
Eerste
Exloërmond.
Jacob
bezit
al
een
molen
in
Musselkanaal.
Zijn
broer
Jan
wordt
molenaar
op
de
molen
in
Mussel.
Wie
de
vorige
eigenaar
is
van
de
molen
weten
we nog niet. We gaan het nog uitzoeken in het rijksarchief van Drenthe.
Na
de
oprichting
in
Mussel
waait
de
molen
tijdens
een
hevige
storm
omver;
dat
was
in
december
1869. De molen wordt hersteld en weer opgebouwd
(bron: www.molendatabase.org)
.
Jan
Kort
woont
op
Zandtangerweg
43.
Als
dat
huis
begin
1880
door
brand
wordt
verwoest,
bouwt
hij
een
nieuwe
woning
bij
de
molen
op
het
adres
dat
we
nu
als
Zandtangerweg
41
kennen.
Op
14
mei
1884
verhuist
Jan
Kort
naar
Ter
Apelkanaal.
De
vrijgezelle
molenaar
Jan
Mulder
uit
Smilde
zorgt
er
voor
dat
de
molensteen
het
graan
blijft
vermalen.
Op
dezelfde
dag
dat
Kort
vertrekt
neemt
Mulder
zijn
intrek
in
het
huis
bij
de
molen.
Hij
huurt
de
molen
van
het
“consortium”
Bakker & Kort.
De
zaken
gaan
goed,
want
Mulder
kan
het
zich
veroorloven
een
meid
in
dienst
te
nemen:
Wobbina
Lampe.
Het
zou
best
kunnen
dat
ze
samen
voordien
al
een
relatie
hebben,
want
nog
geen drie maand later trouwen ze met elkaar.
Na
het
overlijden
van
Jan
Boelken
Bakker
(†1889)
en
Jacob
Kort
(†1896)
komt
de
molen
in
bezit
van
hun
zoons,
Harmannus
Bakker
en
Jan
Kort
(jr.).
Harmannus
Bakker
is
maar
kort
de
compagnon
van
Jan
Kort
jr.
Hij
overlijdt
in
Gasselternijveen
op
9
mei
1889,
enkele
maanden
na
zijn
vader.
Tien
jaar
later,
op
6
juli
1898
,
is
er
een
zgn.
provisionele
veiling
en
delen
de
erfgenamen
van
Harmannus
Bakker
en
Jan
Kort,
het
perceel
in
drie
gelijke
stukken.
In
de
provisionele
veiling
biedt
Jan
Kort
ƒ1000,-
voor
molen
en
woonhuis
(bron
RHC
GrA
119-101-3104)
.
Jan
wordt
niet
de
eigenaar
want
op
de
uiteindelijk
veiling
op
28
juli
1898
wordt
ƒ2100
geboden
voor
de
molen
en
ƒ590
voor
de
andere
beide
percelen
gezamenlijk
(bron
RHC
GrA
119-101-3121)
.
Jan
Bruines
Wubs
is
de
nieuwe
eigenaar.
Wubs
moet
nog
even
geduld
hebben;
molen
en
woonhuis
zijn
nog
tot
1
mei
1899
verhuurd
aan
Mulder.
Voor
Jan
Mulder
wel
sneu,
want
waarschijnlijk
had
hij
er
op
gerekend
dat
hij
permanent
in
Mussel
molenaar
zou
zijn.
Hij
had
er
enkele
percelen
landbouwgrond
in
eigendom;
hij
heeft
ze
verkocht
toen
duidelijk
werd
dat
de
molen
werd
overgenomen
(bron
RHC
GrA
122-234-20
en
122-238-15)
.
In
die
tijd
is
het
maar
lastig
om
met
je
hele
hebben
en
houden
te
verhuizen.
Omdat
een
zak
geld
makkelijker
mee
te
nemen
is
dan
huisraad
en
vee
houdt
Mulder
op
27
februari
1899
een
openbare
verkoop
van
roerende
zaken.
Allerlei
huishoudelijke
spullen
,
maar
ook
boeren-spullen
(4
koeien,
4
schapen,
1
paard,
1
varken)
worden
ingebracht;
opbrengst
een
kleine
ƒ900
(bron
RHC
GrA
122-234-44).
Mulder
verhuist
naar
Smilde
en wordt daar molenaar; later bemant hij de molen in Gieterveen.
Jan
Bruines
Wubs
heeft
de
molen
niet
zelf
draaiende
gehouden;
dat
heeft
hij
overgelaten
aan
zijn zoon Heijes Wubs, die ook het woonhuis bewoonde. Zelf was Jan molenaar in Onstwedde.
De
molen
is
Jan
Bruines
Wubs
maar
kort
tot
nut
geweest;
op
24
januari
1900
komt
hij
te
overlijden.
Al
Op
23
februari
1900
wordt
de
“windkorenmolen”
met
huis
en
erf
te
koop
gezet.
Meeme
Folkers
van
Musselweg
86
is
voor
ƒ2850
de
nieuwe
eigenaar
(bron:
RHC
GrA
122-236-35)
.
Onduidelijk
nog,
hoe
dit
verder
gaat;
op
22
december
woont
Heije
nog
gewoon
in
Mussel
als
hij
een
lening
van
ƒ700,-
aan
twee
kinderen
van
zijn
overleden
zus
verstrekt
(bron
RHC
GrA
122-236-252)
.
In
bovenstaand
schema
van
zijn
gezin
zien
we
dat
dochter
Grietje
op
17
februari
1906
ook
in
Mussel
wordt
geboren.
Ergens
tussen
die
datum
en
19
januari
1908
verhuist
hij
met
zijn
gezin
naar Onstwedde. We weten nog niet of hij tot zolang het huis bij de molen bewoonde.
Terug
naar
Meeme
Folkers.
Hij
is
nooit
de
molenaar
geweest.
Ook
na
de
koop
liet
Meeme
zich
bij
alle
contacten
met
de
overheid
registreren
als
landbouwer.
Zoon
Albert
daarentegen
was
vanaf de koop, in alle documenten steeds terug te vinden als molenaar.
Op
12
december
1939
,
bijna
twee
jaar
na
het
overlijden
van
Meeme,
verdelen
zijn
erfgenamen
zijn
bezittingen.
Zoon
Albert
wordt
nu
officieel
eigenaar
van
de
molen,
het
huis
en
de
bijbehorende gronden. Het vertegenwoordigd een waarde van ƒ4250
(bron RHC GrA T2207-6972-94)
.
Albert
investeert
in
het
bedrijf.
In
de
beginjaren
van
WOII
wordt
een
elektrische
maal-installatie
aangeschaft.
De
molen
is
niet
meer
nodig
en
wordt
verkocht
aan
de
gemeente
Haren.
Maar
dan,
in
1946
slaat
het
noodlot
toe!
Albert
valt
in
de
trechter
en
wordt
gegrepen
door
de
draaiende
onderdelen
in
de
molen.
Met
spoed
gaat
hij
naar
het
ziekenhuis
in
Emmen
waar
zijn
beide
benen
worden
geamputeerd.
Twaalf
dagen
na
het
ongeval
bezwijkt
hij
aan
zijn
verwondingen
in
het
ziekenhuis
in
Emmen.
De
molen
en
het
woonhuis
blijven
eigendom
van
zijn
vrouw,
Janna
Strockmeijer.
Haar
zoon
Meeme
houdt
de
molen
draaiende
(bron
RHC
GrA
T2207-6988-
90)
.
Wordt vervolgd……
Zandtangerweg 35
Zandtangerweg 48
Zandtangerweg 1 t/m 61
de
lijst
met
spullen
die
zijn
verkocht op 2 oktober 1877
Er
is
ooit,
in
1886,
een
heuse
schoolplaat
gemaakt
van
Mussel!
De
molen
is
zeer
herkenbaar.
Het
woonhuis
links
van
de
molen
zou
Zandtangerweg
43
kunnen
zijn.
Het
meest
linkse
gebouw
is
dan
Zandtangerweg
54.
In
die
tijd
waren
het
de
enige
gebouwen
aan
de
Zandtangerweg.
We
weten
ook
waar
de
tekening
is
gemaakt.
Er
was
maar
één
stukje
van
de
Mussel
A
dat
ongeveer
evenwijdig
aan
de
Zandtangerweg
loopt.
Het
ligt
in
het
verlengde
van
de
”Watermolen”
in
het
nieuwe
uitbreidingsplan van Mussel.
situatie 1928 (bron RHC GrA 999-5278,
Noorden in woord en beeld, 8 nov.1928)
In de loop der jaren zijn er tientallen foto’s genomen
van de molen. Deze is genomen kort voor de afbraak
van de molen. Goed zichtbaar is dat de
Zandtangerweg nog een zandweg is.
Foto uit “het Noorden in
woord en beeld” (bron RHC GrA
999-5279, 1929)
foto uit Maandblad
“Groningen” maart 1930
Nieuws van de dag 15
sept.1885
“op de kop getikt” op een
verzamelaarsmarkt in
Houten