Mussel, zijn vroegere inwoners, hun leven & hun huizen

Op 13 augustus 1852 koopt Hindrik Berents Timmer uit Mussel “de vaste, altoosdurende en onopzegbare beklemming van een stuk hooi- en heideland”. Het gaat om ca. 1,5 bunder land, dat behoort bij de bezittingen van de pastorie van de Ned.Herv.Kerk te Onstwedde: “sedert onheugelijke jaren rustig en ongestoord bezeten”. Timmer betaalt ƒ10 voor de aanschaf van het perceel en de jaarlijkse pacht, te betalen aan de predikant van de kerk, bedraagt ƒ20,- . In de akte worden een hoop zaken geregeld, o.a. de toestemming om op het perceel een huis te bouwen (bron RHC GrA 122-116-141) . Volgens de omschrijving op een tekening uit 1858 is het een hut geworden. Niet voor lang. De hut wordt afgebroken en wordt dichter aan de “straatweg” weer opgebouwd en krijgt dan de benaming “huis” (bron: Kadastrale Legger ONS 539-17) . Hindrik heeft zo zijn eigen regels; het lukt hem om de ambtenaren van de Burgerlijke Stand om de tuin te leiden. Ze zijn niet gehuwd, maar dat verzwijgt hij bij de aangifte van zijn kinderen; ze krijgen allemaal de achternaam Timmer. Waarschijnlijk zijn ze tegen de lamp gelopen, want jaren later trouwen ze alsnog en worden de kinderen officieel gewettigd. Op 7 januari 1875 verkoopt pa Timmer het beklemrecht met huis en ca. 3,5 ha land aan zijn zoon Jozef voor ƒ1700,- (bron RHC GrA 2207-6264-10) . Pa Timmer woonde in bij Jozef en Helena, net als drie kinderen van zus Maria Catharina. Het is heel wat jaren later als Jozef en Helena hun hele hebben en houden op 3 augustus 1906 verkopen aan Johannes Henricus Schutte. Het gaat niet alleen om hun woning op Musselweg 13 maar ook om het huis op Musselweg 18 . Verder nog ca. 11 ha grond, alle veldvruchten, levende have, boerengereedschappen, mest (was goud waard in de tijd dat er geen kunstmest was), meubelen en andere lichamelijke roerende goederen, “niets uitgezonderd”! Het gaat allemaal weg voor ƒ9000. Van dat bedrag gaat ƒ5000 naar Jozef en de rest naar zijn zus, maar, voorlopig krijgen ze niets betaald. Schutte leent als het ware hun bezit en betaald daarvoor jaarlijks 4% rente aan de verkopers (bron: RHC GrA 120-49-1481) . Voor Jozef en Helena is het waarschijnlijk dus een oude-dags-voorziening. Ze blijven tot aan hun dood inwonen bij de familie Schutte. Tegenwoordig kennen we voor lichte vergrijpen een boetesysteem, maar nog niet zo heel lang geleden werd je voor elke wetsovertreding voor de rechter gebracht. Ook Schutte is dat overkomen. Op 16 maart 1912 heeft hij een woordenstrijd met Harm Russchen. Schutte maakt Russchen uit voor “gemeene smeerlap” en “gemeene schobbejak”. Niet zo best want Russchen doet zijn beklag. Schutte wordt aangeklaagd voor eenvoudige belediging en wordt veroordeeld tot een boete van ƒ8,- of 16 dagen vervangende hechtenis (bron: RHC GrA 882-505-rol 124) . Na het overlijden van zijn vrouw Maria Kristina Weinans hertrouwt Schutte. Om het erfdeel van zijn kinderen uit zijn eerste huwelijk vast te stellen moet er een inventarislijst worden opgesteld (bron RHC GrA 119-179-7011) . Schutte was met zeven koeien, drie paarden en twee varkens best een grote boer. Er is op en rond een boerderij veel werk te doen, zeker als er nog land ontgonnen moet worden. Gelukkig is er een potje van de overheid. Via de werkverschaffing komt Gerrit Knoll in 1921 boer Schutte helpen bij de ontginning van zijn landerijen in de gemeente Vlagtwedde. Met de clausule dat alleen de uren worden gecompenseerd die Knoll werkzaam is in de ontginning betaalt de gemeente een deel van het loon van Knoll. Schutte zet Knoll ook in achter de “dorschmachine” en geeft ook die uren door voor het werk in de ontginning. Niet zo mooi, niet voor de gemeente en niet voor Schutte. Hij wordt veroordeeld tot een maand gevangenisstraf (bron RHC GrA 882-568-3) . Het is niet de enige keer dat Schutte met Justitie in aanraking komt. Enkele jaren nadien, op 18 december 1925 wordt hij veroordeeld tot betaling van een boete van ƒ600,- voor het kopen van gestolen kunstmest (bron RHC GrA 882-578-144 . Op 30 oktober 1941 zit Johannes met de kinderen uit zijn eerste huwelijk bij de notaris; twintig jaar na het overlijden van Maria Weinans wordt de boedel gescheiden. De basis van de verdeling is een boedel-inventaris van 6 juni 1921, opgemaakt na haar overlijden. Naast de landerijen, zijn er twee huizen te verdelen: behalve het huis op Musselweg 13 ook een huis in Jipsingboertange. Het huis op Musselweg 13 blijft in bezit van Johannes Schutte (RHC GrA 2207-6948- 57) . Als Schutte komt te overlijden verdelen zijn erfgenamen op 28 mei 1957 zijn bezit. Zoon Jozef Hendrik Schutte krijgt de boerderij op naam (bron: RHC GrA OZ4-1115-109-WST) . Wordt vervolgd. Musselweg 11 Musselweg 15 Musselweg 1 t/m 39

Versie maart 2019

klik op de afbeeldingen en schema’s voor een vergroting

Een kadastertekening uit 1911; het is dan nog een klein huisje, zeker geen boerderij! (kadasterviewer) .

Omschrijving van het perceel van Timmer (kadasterviewer) .

Noord-Ooster 31-0ktober 1925