Mussel, zijn vroegere inwoners, hun leven & hun huizen

Musselweg 40

versie maart 2019

klik op de afbeeldingen voor een vergroting

In 1859 begint het verhaal van Musselweg 40. Volgens een kadasterkaart was er op de punt van dit perceel toen al een huis gebouwd. We komen het ook tegen in een akte van 10 januari 1860 . Hendrik Fennema, koopman en bakker van beroep, koopt het beklemrecht van “een stuk veen of heide waarop een klein huisje staat”. Verkoper is Geert Geerts Sterenborg. Fennema krijgt het voor ƒ10,- in handen. De jaarlijkse pacht wordt vastgesteld op ƒ14,- (bron: RHC GrA 2207-6140-39) . Vooral de bakkerij was nieuw voor het dorp. Het was maar afwachten of de dorpsbewoners afscheid wilden nemen van de pannenkoeken en de brij op de vroege ochtend. De klandizie in het kleine Mussel zal niet zo groot zijn geweest dat hij zijn gezin kon onderhouden van zijn winkel/bakkerij. Er is wel iets vreemds met de aktes van Hendrik Jans Fennema; hij lijkt een beetje lak te hebben aan de nieuwmodische fratsen van de Burgerlijke Stand. Zijn huwelijk is nergens terug te vinden. Volgens de Burgerlijke Stand was hij nog niet getrouwd bij de geboorte van zijn eerste kind in 1834. Dat was hij wel in 1836, misschien naar eigen zeggen (in de beginjaren van de Burgerlijke Stand werden dit soort dingen niet gecontroleerd). De geboorte van zijn zoon Haijo in 1842 is ook niet aangegeven. Bij diens beide huwelijk was er geen bewijs van geboorte en moeten diverse getuigen zijn identiteit mondeling bevestigen. Hoe gaat het verder? Uit de Bevolkingsregisters weten we dat zoon Jetsko met zijn gezin naast zijn ouders woonde, waarschijnlijk in de noordelijke helft van hetzelfde huis. We hebben de koopakte nog niet gevonden, een kwestie van tijd, maar zoon Jetsko heeft op zeker moment het huis op Musselweg 40 gekocht. Dat weten we omdat op 16 januari 1902 de erven van grondeigenaar Jan Hendriks Stroeding op een publieke veiling in Vlagtwedde de eigendomsrechten van een flink aantal percelen in Westerwolde verkopen; ook meerdere stukken land in Mussel worden aangeboden. Zo ook het stuk grond “op de Kijl, nabij de Musselhuizen, in gebruik bij Jetsko Fennema”. Het eigendomsrecht komt voor ƒ250 in handen van Boele Luppes (bron RHC GrA 122-238-10) . Denk niet dat Boele er over kan beschikken; het is “altoosdurend” verhuurd aan Jetsko Fennema voor ƒ14,- per jaar. Zie het als belegging van Boele; het rendement van een kleine 6% ligt iets hoger dan de dan geldende hypotheekrente. Op 10 november 1906 verkoopt Jetsko Fennema het pacht-recht voor ƒ2000,- aan timmerman Wilhelmus Mulder. Een ander deel van ditzelfde perceel is verkocht aan het Waterschap “Vledderveen”. (bron: RHC GrA 120-49-1569) . Zelf gaat Jetsko verder op Musselweg 58 , waar hij een nieuw winkelpand heeft neergezet. Wilhelmus wil af van het jaarlijkse huur-betalen: op 24 december 1907 koopt hij voor ƒ350 het volle eigendomsrecht van zijn stuk grond van ene Löhman Sachs uit Amsterdam (bron RHC GrA 122-253-362) . Op 23 mei 1908 verkoopt Wilhelmus voor ƒ1500 het middendeel van zijn grondstuk aan onderwijzer Freerk Bergmeester te Mussel. Bergmeester heeft er al een huis laten bouwen (bron RHC GrA 120-54-2369) : dat verhaal gaat verder bij Musselweg 42 . Op 21 augustus 1947 verkoopt Wilhelmus zijn huis met winkel en werkplaats aan de beide dochters Grietje Jantina en Wilhemina Hillechiena (bron RHC GrA 2207-6984-108) . We weten niet zo goed hoe het de beide dochters daarna vergaat. We weten dat ze beide trouwen en dat Grietje Jantina hier komt wonen met haar man Jacob Meijer. Op 11 april 1957 verkopen de zussen Mulder bij opbod het “woon- en winkelhuis met werkplaats”. Johan Herman Berndt van Musselweg 43 brengt het bod op ƒ8100,-. De zussen besluiten het huis op 25 april 1957 definitief te verkopen. Niemand die een hoger bod heeft en dus gaat het huis naar Johan Herman Berndt. Berndt verklaart dat hij niet voor zich zelf heeft geboden maar voor zijn, dan nog ongehuwde, zoon (bron: RHC GrA OZ4-1117-053-WST) . Wordt vervolgd……. Musselweg 39 Musselweg 41 Musselweg 40 t/m 70

rechts op de foto Musselweg 40 omstreeks 1937 (collectie SHC Stadskanaal).

Situatie 1961; het huis achter de benzinepomp is Musselweg 40. (eigen collectie)

Aan de rechterzijde Musselweg 40 omstreeks 1970? (collectie SHC)

Situatie 1942; het huis op perceel O1586 is het pand waar Wilhel- mus met zijn beide dochters woont (bron RHC GrA kadasterviewer). De weg uit “de Vledder” loopt nog links van het huis.

Situatie 1966 (collectie Hirzo Schuurman jr. te Stadskanaal)

Situatie omstreeks 1972 (collectie Ko Kamies, Onstwedde)